Rośnie armia polskich bezdomnych w Brukseli

   Leona z Tarnowskich Gór spotkałam na Rue Neuve, ulicy znanej z butików i sklepów z odzieżą, na której  mieszkańcy Brukseli, a zwłaszcza mieszkanki kupują kolejne pary butów, spodni i bluzeczek. Dla żebraków i ulicznych muzyków to najlepsze miejsce na „zarobek”.  Przynajmniej tak się wydaje… ”Siedzę w Brukseli już dwa lata i niczego się nie dorobiłem, oprócz telefonu” – mówi Leon. Jego wykonanie „Wehikułu czasu” Dżemu na ulicach Brukseli nie cieszy się popularnością, piosenki brytyjskich artystów również nie, dlatego Leon myśli o powrocie do „kraju mlekiem i miodem płynącym” – bo tak, po 2 latach na przysłowiowym Zachodzie określa Polskę. W swoim telefonie Leon pokazuje mi zdjęcie namiotu, który rozbił w brukselskim parku. Uliczny muzyk z Polski nie słyszał bowiem o noclegowniach czy jadłodajniach dla ubogich. Gdyby odkrył oficjalną pomoc i opiekę, jaką belgijskie władze oferują najuboższym, być może, jak inni polskim bezdomnym nie spieszno byłoby mu do ojczyzny. Andrzej na przykład mieszka na ulicy w Brukseli już od 5 lat, wcześniej żebrał we Włoszech i w Niemczech, ale to właśnie w Belgii, jako bezdomnemu żyje mu się najwygodniej. Patrole opieki społecznej „Samusocial” kilka razy w tygodniu dowożą mu ciepłe jedzenie i koce. Dolegliwości żołądkowe leczy w szpitalu, w ramach bezpłatnej opieki medycznej dla najuboższych. Z takiego darmowego rozwiązania zdecydował się skorzystać również Tadeusz. Do Belgii przyjechał pod koniec lat 80-tych. Przez cały czas pracował jednak na czarno, lekceważąc możliwość wyrobienia papierów, po tym, gdy Belgia otworzyła dla Polaków swój rynek pracy. Gdy zaczęły się problemy z kręgosłupem, na wizyty u lekarzy i lekarstwa bez żadnych zniżek, Tadeusz wydał wszystkie oszczędności i..skończył pod mostem, niedaleko lotnisko Zaventem Na dworcu centralnym w Brukseli z podobnych powodów znalazł się również Krzysztof. Po wypadku na budowie nie mógł wrócić do pracy, a że polski szef zatrudniał go na czarno i nie odprowadzał za niego żadnych składek, Krzysztof nie mógł ubiegać się o rentę inwalidzką. Takie przypadki Polaków, lądujących ze swojej lub nie swojej winy, na belgijskim bruku można by jeszcze długo wyliczać. Według oficjalnych danych Samusocial, w 2008 roku na ulicach Brukseli „mieszkało” ok. 620 obywateli Europy Środkowo-Wschodniej, którzy korzystali z pomocy belgijskiej opieki społecznej. W ubiegłym roku Samusocial doliczył się ich już 3 razy więcej: 1886 osób. „Olbrzymia część z nich to Polacy, młodzi mężczyźni, w wieku od 20-40 lat, którym obiecano w Brukseli pracę i nowe życie, ale na obietnicach się skończyło” mówi mi Christophe Thielens, rzecznik Samusocial. 

   Bezrobocie w Brukseli w ubiegłym roku przekroczyło bowiem 20%. Belgia według ostatniego raportu Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju jest obok Węgier, Słowenii i Hiszpanii, jednym z 4 państw UE, w którym najszybciej rośnie ubóstwo.  W Polsce mało kto jednak o tym wie. Poza tym, jak zapewnia polski konsul w Brukseli, Piotr Wojtczak, w takich dziedzinach, jak praca na budowie czy przy sprzątaniu domów, zawsze potrzebne są ręce do pracy. Zdaniem polskich władz w Brukseli, w zjawisku rosnącej tu liczby bezdomnych znad Wisły nie ma bowiem nic nadzwyczajnego, „w każdym społeczeństwie jest odsetek patologii, biedny też może spróbować swoich szans na Zachodzie” mówi Polski konsul przyznając jednocześni,  że „to  smutne, gdy widzi się, ze w tych domach opieki są Polacy… ale im jest tu po prostu wygodniej , mają jedzenie, kąpiel, darmowych lekarzy”. Dlatego do ojczyzny nie chcą wracać, bo życie w belgijskiej biedzie jest lepsze niż w polskiej. Przynajmniej do czasu, gdy w pogrążającej się w kryzysie Belgii, zabraknie środków i ochoty na wspieranie armii bezdomnych z zagranicy. 

 

Growing army of Polish beggers in Brussels…

   I’ve met Leon from Tarnowskie Góry, at one of the busiest Brussels street, Rue Neuve. Perfect place for “easy” money, as every day thousands of people go there to get new pair of shoes, t-shirts and trousers. To earn your leaving there however only seems to easy, as Leon is very bitter:  “I’ve been playing guitar here since 2 years now but I haven’t got any fortune, the only money I earned I used to get a mobile phone”. On the screen of his mobile, he shows me a picture of his “accommodation” in Brussels: tent put up in one of Brussels green squares. Leon hasn’t heard of free cantina and other facilities offered to the poorest in Brussels. If he did so, then maybe like other Polish homeless, he would not even consider to come back to his homeland one day. For Andrzej, for example, who have landed on the streets of Brussels, after being homeless in  Rome and Berlin, Belgium is the best and most comfortable place for beggars. Patrols of social care, “Samusocial” bring him hot meals and blankets few times per week and he is curing his stomach problems in a hospital next door, without paying for the treatments at all. This last solution has appealed to yet another “Polish poor”, Tadeusz. Despite working in Brussels for over 20 years, Tadeusz has never made his stay in Belgium legal, even after opening the labour market to Eastern Europeans, he preferred to work “in black”. Thus when he started to suffer from health problems, without any health insurance, he used all his savings for doctors and…finished under the bridge, near Zaventem. Similar things happened to Krzysztof, a 60 year old, who for the last 5 years has been leaving at the train station Gare Centrale in Brussels. Krzysztof was working on a construction site here but his Polish boss didn’t declare him anywhere and was only paying cash. When Krzysztof had an accident and lost his toes..he was  not entitled to any reimbursement. But according to “Samusocial”, service who provide food and care to the poorest in Brussels,  there are thousands of cases of former Polish workers who lost their jobs and landed on Belgian streets. According to their data, during the last 3 years, the number of homeless people from Eastern Europe has tripled. In 2008 Samusocial was providing help to some 620 such people.  Last year, the social care in Brussels was used by some 1886 homeless people from Eastern Europe. “A big percentage of them come from Poland, they are usually young men, between 20-40 year old, who were promised to get a job here, but these promises were not fulfilled, and when their savings finished, they landed on the street”, Christophe Thielens from Samusocial explains.

   Unemployment in Brussels is around 20% and still growing. Belgium, according to the recent study by OECD, is also one of four countries (together with Hungary, Slovenia and Spain), where the poverty has been growing during the last few years the fastest in the EU. But this fact is not known in Poland. Moreover, Polish consul in Brussels, who does not believe in the growing army of Polish homeless, explains: “Polish people are still needed in Belgium, and if they want to work at constructions sites or cleaning the houses here, they are more than welcomed. There is some pathology in every society – adds the consul, “some of the homeless people who came to Brussels have already been homeless in Poland, but who says that the poorest cannot try their luck abroad..yes it is sad to see them all in the free cantinas and dosses but I understand that they prefer to use it here than in Poland, as the care is much better organized”. That’s why Polish homeless do not want to go back to their homeland. Sometimes they feel too ashamed to admit to their families that during all these years in Belgium they were sleeping on the streets, sometimes there is no one, any more waiting for them in Poland, and sometimes, it is simply more easier to be a beggar in Belgium, than in Poland. At least, until the time, when the situation in Belgium will worsen even further, and the support for the homeless coming from abroad, will be restricted.